Στα μέσα της δεκαετίας του 60 και κάτω από τις ψυχροπολεμικές συνθήκες που επικρατούσαν διαπιστώθηκε, σε Νατοϊκό πλαίσιο, η ανάγκη ύπαρξης συγκεκριμένων οδηγιών προς τους ναυτικούς διοικητές και κυβερνήτες πλοίων, για αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων ανάλογα με την τακτική εικόνα, σε συνδυασμό με πιθανή αδυναμία αποκατάστασης επικοινωνιών με το οικείο Επιτελείο ή Διοίκηση.
Μέχρι τότε, ο τρόπος αντίδρασης των δυνάμεων της συμμαχίας στα γεγονότα που ανέκυπταν ήταν συνάρτηση της ισχύος της Μονάδας, του όγκου της και της ψυχοσύνθεσης του κυβερνήτη ή διοικητή. Συνέπεια των παραπάνω ήταν η θέσπιση, στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, συγκεκριμένων οδηγιών – κανόνων αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων. Το Π.Ν. και η Π.Α., σε εθνικό πλαίσιο, άρχισαν, με τη σύμφωνη γνώμη του ΓΕΕΘΑ, τη δοκιμαστική αρχικά εφαρμογή των κανόνων εμπλοκής από τα τέλη περίπου της δεκαετίας του ‘60. Το 1982 εκδόθηκαν δοκιμαστικά από το ΓΕΕΘΑ εθνικοί κανόνες εμπλοκής και για τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι πήραν την τελική μορφή τους το 1984, με την εκπόνηση του τελικού σχεδίου EKE που τέθηκε σε ισχύ στις 31 Ιαν 84, κατόπιν σχετικής έγκρισης του ΚΥΣΕΑ.
Σκοπός των Εθνικών Κανόνων Εμπλοκής είναι η θέσπιση συγκεκριμέ-νων οδηγιών, που καθορίζουν το βαθμό και τον ορθό τρόπο αντίδρασης των Ε.Δ. σε εχθρικές προθέσεις ή εκδηλούμενες εχθρικές ενέργειες, προκειμένου να τηρηθεί η κρίση στο επιθυμητό επίπεδο. Οι ενέργειες αυτές μπορεί να είναι μεμονωμένα περιστατικά ή επεισόδια μείζονος σημασίας. Στην περίπτωση μεμονωμένων περιστατικών οι ΕΚΕ παρέχουν οδηγίες και κατευθύνσεις προς τους διοικητές Μονάδων, κυβερνήτες πολεμικών πλοίων, διοικητές ομάδων πλοίων, αρχηγούς σχηματισμών αεροσκαφών και ελικοπτέρων . Στην περίπτωση των επεισοδίων μείζονος σημασίας, οι ΕΚΕ αναφέρουν και αναλύουν τα επεισόδια, καθορίζουν με λεπτομέρεια τα προβλεπόμενα μέτρα αντίδρασης και τέλος ορίζουν τόσο τα εμπλεκόμενα ΓΕ όσο και το άμεσα να διατάξει την εφαρμογή των μέτρων επίπεδο διοίκησης.
Οι οδηγίες που παρέχονται από τους ΕΚΕ είναι μέσα στα πλαίσια των γενικών πολιτικών κατευθύνσεων και αφορούν στον τρόπο ενέργειας των προαναφερθέντων σε ειρηνική περίοδο, όπως και σε περίοδο τεταμένων σχέσεων, μέχρι την έναρξη των εχθροπραξιών. Εφόσον αρχίσουν οι εχθροπραξίες οι κανόνες εμπλοκής παύουν να ισχύουν. Επίσης αποβλέπουν τόσο στη διατήρηση του Εθνικού γοήτρου όσο και στην εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής επιβιώσεως Μονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων χωρίς την από μέρους μας εκδήλωση άσκοπων και προκλητικών ενεργειών.
Οι κανόνες εμπλοκής αποτελούν περιορισμό με τον οποίο πρέπει να συμμορφωθεί η περίπολος και καθορίζουν την ελευθερία των ενεργειών της και για το λόγο αυτό τα μέλη της περιπόλου πρέπει να τους γνωρίζουν, ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις που φαίνονται στο βίντεο.
Επίσης, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Λήψης Απόφασης, όχι μόνο στο στρατιωτικό αλλά και στο επιχειρηματικό πεδίο, καθόσον μικροί ηγήτορες καλούνται να λάβουν αποφάσεις που επηρεάζουν την υψηλή στρατηγική και τα παγκόσμια συμφέροντα υπερδυνάμεων. Στην “Στρατηγική της Αμερικανικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων 2010” (USSOCOM Strategy 2010) – την πρώτη στην ιστορία της USSOCOM εκπόνηση μακρόπνοης στρατηγικής – επίκεντρο τίθεται ο Operator. Ο ατομικός μαχητής των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, ο οποίος καλείται να εκτελέσει τα καθήκοντα όχι μόνο του στρατιώτη, αλλά και του διπλωμάτη, του διαπραγματευτή και του καθοδηγητή πολιτικής και στρατηγικής κυβερνήσεων
