Τη σημασία των μαχών των Ελλήνων εναντίων των Περσών, της μάχης του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών και της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, και των Πλαταιών, τη γνωρίζουμε όλοι: Σε αυτές, οι ελληνικές δυνάμεις, αντιμετώπισαν τις αντίστοιχες περσικές, σφραγίζοντας την τύχη των εκστρατειών των Περσών εναντίων των Ελλήνων.
Πριν από λίγες μέρες, έλαβε χώρα μια παρόμοια μάχη, ένας παρόμοιος αγώνας: Στις 4 Οκτ 15 στο Σχοινιά διεξήχθη στους χώρους του Moraitis Sports, άλλος ένας αγώνας τριάθλου, τριπλός αυτή τη φορά: αγώνας τρίαθλου sprint, αγώνας τριάθλου για παιδιά, και αγώνας τριάθλου ολυμπιακής απόστασης.
Τί κοινό όμως μπορεί να έχουν οι μάχες που προαναφέρθηκαν παραπάνω, με έναν αγώνα τριάθλου; Ας τα πάρουμε από την αρχή: Όπως είναι γνωστό, το τρίαθλο αποτελείται από τα αγωνίσματα της κολύμβησης, της ποδηλασίας και του τρεξίματος. Στις ιστορικές μάχες που αναφέρθηκαν παραπάνω, ενεπλάκησαν πλοία (κολύμπι), ιππικό (ποδηλασία) και πεζικό (τρέξιμο).
Ο αγώνας ξεκίνησε με το κολύμπι: Στο αγώνισμα sprint, οι ώριμοι και έμπειροι μαχητές (άνδρες και γυναίκες), σαν αλλοτινοί οπλίτες και αμαζόνες, ξεχύθηκαν σύσσωμοι στη θάλασσα να αντιμετωπίσουν τον εχθρό, ο καθένας το δικό του: τον καλύτερο του εαυτό, τις προσδοκίες των φίλων και των συγγενών του, μια υπόσχεση στον εαυτό τους ή σε ένα αγαπημένο πρόσωπο. Μέσα στην απεραντοσύνη της θάλασσας, ο κάθε ένας συναγωνίζονταν το διπλανό του για το ποιος θα φανεί πιο αντάξιος στους προγόνους του: «χωρίς ανάσα, μια βουβή κραυγή, σαν παλμός διέσχιζε τη θάλασσα. “Η Κραυγή δεν είναι δική σου. Δεν μιλάς εσύ, μιλούν αρίφνητοι πρόγονοι με το στόμα σου. Δεν πεθυμάς εσύ· πεθυμούν αρίφνητες γενεές απόγονοι με την καρδιά σου.”[1]
Οι αθλητές σταδιακά εξέρχονται από τη θάλασσα και προσπαθώντας να ανακτήσουν την ανάσα τους, κατευθύνονται προς το ποδηλατοδρόμιο προκειμένου να αναλάβουν τα ποδήλατα τους και να συνεχίσουν τον αγώνα. Ήρθε η ώρα των παίδων: Στην αρχαία Ελλάδα, ήταν σύνηθες φαινόμενο, πίσω από τους ώριμους άνδρες της οπλιτικής φάλαγγας, να τοποθετούνται νεώτεροι άνδρες, οι οποίοι πολλές φορές έπαιρναν το βάπτισμα του πυρός. Οι ψυχές τους, σαν ψυχές νεαρών Σπαρτιατών που ετοιμάζονταν να λάβουν με τη σειρά τους μέρος στο χορό, ψιθύρισαν” “Άμμες δε γ΄ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες” – εμείς θα γίνουμε καλύτεροι από εσάς. Οι παίδες, αγόρια και κορίτσια, βούτηξαν στη θάλασσα με την καρδιά τους να χτυπά δυνατά. Για πολλούς ήταν ο πρώτος αγώνας, για άλλους ένας ακόμα στο δρόμο για την ενηλικίωση. “Φέρνουν, θέλουν δεν θέλουν, ένα νέο ρυθμό. Μια νέα επιθυμία, μια νέα ιδέα, μια θλίψη καινούρια. Θέλουν δεν θέλουν, πλουτίζεις το πατρικό τους σώμα”.[2]
Πίσω τους τάσσονταν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, οι οποίοι με την εμπειρία τους, φρόντιζαν να τηρείται η σταθερότητα της φάλαγγας. Ήρθε η σειρά τους: οι διαγωνιζόμενοι στην ολυμπιακή απόσταση, μπήκαν στη θάλασσα και ανέμειναν το σήμα του κριτή. Μπορεί οι περισσότεροι από αυτούς να είχαν ξαναδώσει μάχη, μικρότερη ή ίδια με την παρούσα, αλλά τα συναισθήματα παρέμεναν τα ίδια: Η αγωνία της έναρξης, η προσπάθεια αυτοσυγκέντρωσης, ο εσωτερικός διάλογος. Και μετά το σφύριγμα της έναρξης. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο κατά την έναρξη της μάχης, η καρδιά του μαχητή να χάνει ένα χτύπο. Αυτή η απώλεια προσωπικά πιστεύω ότι οφείλεται στο φόβο. Και ο φόβος (fear) μπορεί να έχει δύο ειδών αντιδράσεις: Forget Everything And Run (ξέχνα τα πάντα και φύγε) ή Face Everything And Rice (αντιμετώπισε τα όλα και αντιδρούν). Με τη βοήθεια των συναθλητών τους, όλοι σταδιακά αντιμετωπίζουν την κατάσταση και αντιδρούν σε αυτήν. Ξεχύνονται στη θάλασσα σαν ένα σώμα. “Δεν είναι ένας· είναι ένα σώμα στρατού. Μια στιγμή κάτω από τον ήλιο φωτίζεται ένα από τα πρόσωπά τους. Κ’ ευτύς σβήνει κι ανάβει άλλο, νεώτερό τους, ξοπίσω τους.”[3]
Οι τρεις μάχες είναι σε πλήρη εξέλιξη: Των ανδρών, των παίδων και των μεγαλυτέρων σε ηλικία. Τα αγωνίσματα διαδέχονται το ένα το άλλο, κολύμπι, ποδήλατο, τρέξιμο και ο καθένας από αυτούς πολεμά σα να ήταν ο ίδιος αρχαίος πολεμιστής, τους ίδιους εχθρούς με τους προγόνους του. Ο φόβος είναι ο ίδιος, ίσως όχι τόσο του θανάτου, όσο ο φόβος του να μην λιγοψυχήσει κανείς . Οι εχθροί είναι εξίσου υπεράριθμοι. Τα αγωνίσματα διαδέχονται το ένα το άλλο χωρίς παύση. Το τέλος της μάχης φαίνεται μακριά.
Η αλήθεια είναι πως o αγώνας στο Σχοινιά δεν αποτέλεσε μεμονωμένο γεγονός: Υπήρξε και αυτός μέρος ενός σχεδίου, αποτέλεσμα μιας στρατηγικής η οποία είχε σχεδιαστεί αρκετό καιρό πριν. Υπήρξε στόχος, το τελικό αποτέλεσμα μιας πολύχρονης και επίπονης προετοιμασίας. Το αποτέλεσμα της επιτυχίας των αθλητών, αποτελεί το επιστέγασμα της υλοποίησης μιας σειράς διαδοχικών ενεργειών, αφού είχαν ληφθεί υπ’ όψιν οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία του αγώνα. Αν ένας απλός αγώνας κολύμβησης, ποδηλάτου ή δρόμου, απαιτεί λεπτομερή προετοιμασία, τότε ο συνδυασμός των αγωνισμάτων αυτών σε ένα, αποτελεί πρόκληση, ακόμα και για αθλητές επιπέδου. Απαιτεί από τον αθλητή μια ισορροπημένη εκπαίδευση και φυσικά λεπτομερή σχεδίαση μιας στρατηγικής.
Η σχεδίαση της εκπαίδευσης για έναν αγώνα, δεν αποτελεί μια εύκολη διαδικασία. Ευτυχώς όμως υπάρχουν αρκετές τεχνικές οι οποίες μας εξασφαλίζουν την επιτυχία μας. Μια μέθοδος σχεδίασης, αποτελεί και η Λήψη Απόφασης, όπως αυτή διδάσκεται στο Στρατό. Είναι μια διαδικασία σχεδίασης, μία αλληλουχία διαδοχικών ενεργειών, η κάθε μία από τις οποίες στηρίζεται στα αποτελέσματα και τα προϊόντα της προηγούμενης. Τελικός σκοπός της διαδικασίας είναι η κατά το δυνατόν αρτιότερη επεξεργασία των δεδομένων, η ανακάλυψη τυχών ελλείψεων – κενών κατά τη σχεδίαση και η κάλυψη τους, ώστε με το πέρας της διαδικασίας, να έχει επιλεχθεί ο καταλληλότερος τρόπος ενεργείας για την επίτευξη του στόχου μας.
Κατά τη διαδικασία αυτή, συγκεντρώνονται πληροφορίες για το στόχο ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί, στην περίπτωση μας ένας αγώνας τριάθλου, αναλύεται το επιθυμητό τελικό αποτέλεσμα και αφού μελετηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν το στόχο μας, εσωγενείς – εξωγενείς, δημιουργούνται τρόποι ενεργείας, από τους οποίους επιλέγεται εκείνος με τη μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας.
Τυχόν παραλείψεις ή σφάλματα κατά τη διαδικασία κάποιου βήματος, έχουν επίδραση στα επόμενα βήματα και για το λόγο αυτό θα πρέπει να καταβάλλεται η δέουσα προσοχή, χωρίς αυτό να γίνεται σε βάρος του χρονοδιαγράμματος. Η Λήψη Απόφασης αποτελεί μια διαδικασία, μια σειρά από αρχές σχεδίασης. Η υλοποίηση τους αποτελεί την τεχνική, η οποία θα πρέπει να είναι χρηστική και λειτουργική. Το τελικό προϊόν της Λήψης Απόφασης είναι πιο σημαντικό από την ίδια τη διαδικασία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διαδικασία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί πέρα από την επίλυση στρατιωτικών προβλημάτων και σε καθημερινά μας προβλήματα, τα οποία απαιτούν τη λήψη μιας απόφασης.
Γιώργος Δημητρόπουλος
Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο «Λήψη Απόφασης, μια Τέχνη στο Σύγχρονο Πεδίο της Μάχης» εδώ.
Λίγα λόγια για μένα εδώ.
Μπορείτε να κατεβάσετε μια παρουσίαση του περιεχομένου του βιβλίου από εδώ ή εδώ
[1] Νίκος Καζαντζάκης, Ασκητική
[2] Νίκος Καζαντζάκης, Ασκητική
[3] Νίκος Καζαντζάκης, Ασκητική
